شیر خودکار دریچه‌ای، نوعی شیر فلکه در دسته بندی  شیرآلات فولادی است که از آن برای جلوگیری از برگشت آب در صنایع استفاده میکنند، که در کلاس‌‌ها و استانداردهای مختلفی تولید و به بازار عرضه می‌گردند.

به طور کلی، شیرهای یکطرفه در جهت جریان، اجازه عبور سیال و در خلاف جهت با مسدودسازی مسیر جریان، مانع برگشت سیال می‌شوند، شیرهای یکطرفه فولادی در دو نوع شیرهای یکطرفه سوپاپی فولادی یا خودکار سوپاپی فولادی و شیرهای یکطرفه دریچه‌ای فولادی یا خودکار دریچه‌ای فولادی در بازار موجود هستند.

نحوه عملکرد شیر خودکار دریچه ای بدین صورت است که فشار سیال موردنظر، دریچه را بلند کرده و تا زمانی که فشار زیر دریچه بیشتر از فشار روی آن باشد، شیر باز بوده و سیال امکان عبور دارد، اما در صورتی که به هر دلیلی فشار زیر دریچه کمتر از فشار روی آن باشد، فشار سیال روی دریچه باعث بسته شدن دریچه شده و از برگشت مواد جلوگیری می‌شود.

شیر یکطرفه دریچه ای که به آن چک ولو لولایی Swing Type Check Valve هم گفته می شود. شیر یکطرفه دریچه ای بیشترین استفاده را در خطوط پایپینگ مخصوصا در سایز و کلاس های بالا را دارد، نحوه کار شیر یکطرفه دریچه ای به این صورت می باشد که دریچه آن با فشار سیال توسط پین و فنر بالا رفته و سیال عبور می کند.در هنگام برگشت سیال دیسک یا همان دریچه چک ولو لولایی به طرف پایین آماده و با چسبیدن به سیت رینگ آببندی کامل را انجام می دهد.از چک ولو دریچه ای فقط در خطوط افقی با توجه به جهت فلش ورود روی بدنه آن می توان استفاده کرد،زیرا در خطوط عمودی کنترل دریچه توسط پین سخت می باشد.